مقایسه رم DDR5 با DDR4؛ آیا ارتقا رم سیستم اجباری است؟

زمانی که قصد خرید یک سیستم جدید را دارید، یکی از مهم‌ترین عواملی که باید به آن توجه کنید، نوع و نسل رم است. درسته که پردازنده و کارت گرافیک اهمیت بالایی دارند، اما رم نیز نقشی کلیدی در عملکرد سیستم دارد. در این مقاله، به بررسی جدیدترین نسل رم‌ها و مقایسه رم DDR5 با DDR4 می‌پردازیم تا در تصمیم‌گیری شما کمک کنیم.

رم چیست و چه وظیفه‌ای در سیستم دارد؟

پیش از هر چیز بهتر است با مفهوم رم (RAM) آشنا شوید. رم مخفف عبارت "Random Access Memory" به معنای "حافظه دسترسی تصادفی" است و وظیفه آن ذخیره‌سازی موقت اطلاعاتی است که در هر بار روشن کردن سیستم، برای اجرای برنامه‌ها به کار می‌رود. به زبان ساده، رم به پردازنده کمک می‌کند تا اطلاعات را سریع‌تر پردازش کند. با رم قوی‌تر و جدیدتر، عملکرد سیستم به خصوص در لود شدن برنامه‌ها و کار با سیستم سریع‌تر و روان‌تر خواهد بود.

موقعیت رم در سیستم

رم معمولاً بر روی مادربرد قرار دارد و برای دسترسی به آن، باید سیستم را خاموش کرده و کابل‌ها را جدا کنید. سپس می‌توانید به رم دسترسی پیدا کرده و آن را تعویض یا ارتقا دهید.

معرفی رم DDR4

DDR4، چهارمین نسل از رم‌های DDR است و در سال 2014 به بازار عرضه شد. این رم با سرعت انتقال داده بیشتر و بازه فرکانسی بین 1600 تا 3200 مگاهرتز، نسبت به نسل‌های قبلی مانند DDR3 عملکرد بهتری دارد. استفاده از رم DDR4 در سیستم‌های گیمینگ و مهندسی به کاربران امکان اجرای برنامه‌های سنگین با کارایی بالا را می‌دهد.

رم DDR5 چیست؟

رم DDR5 که در سال 2021 معرفی شد، جدیدترین نسل رم‌ها است. این رم بهبودهایی نسبت به DDR4 دارد، از جمله افزایش پهنای باند و بهبود سرعت پاسخگویی. با داشتن فرکانس و سرعت انتقال داده بالاتر، DDR5 برای اجرای بازی‌های سنگین و نرم‌افزارهای پیچیده مهندسی بسیار مناسب است.

چرا باید از DDR4 به DDR5 ارتقا دهم؟

اگر سیستم شما از رم DDR4 استفاده می‌کند و قصد دارید آن را بهبود دهید، رم DDR5 بهترین گزینه است. البته باید اطمینان حاصل کنید که مادربرد سیستم شما قابلیت پشتیبانی از این رم را دارد. با ارتقا به DDR5، سرعت پاسخگویی و اجرای برنامه‌ها به طور قابل توجهی بهبود می‌یابد.

بررسی ظاهری و طراحی رم DDR5 و DDR4

در نگاه اول ممکن است تفاوتی میان رم‌های DDR5 و DDR4 وجود نداشته باشد و فکر کنید که هر یک می‌تواند به جای دیگری بر روی مادربرد نصب شود. اما در واقع به دلیل وجود بریدگی‌های متفاوت، این دو رم نمی‌توانند جایگزین یکدیگر شوند.

سازگاری سیستم: آیا سیستم توان ارتقا رم را دارد؟

اگر سیستمی را انتخاب کرده‌اید که از نظر مالی و سخت‌افزاری با نیازهایتان مطابقت دارد اما با رم DDR4 مشکل دارید و می‌خواهید از رم DDR5 استفاده کنید، باید قبل از خرید حتماً سازگاری سیستم با قابلیت ارتقا رم را بررسی کنید. اگر سیستم نمی‌تواند رم DDR5 را پشتیبانی کند، بهتر است از خرید آن صرف‌نظر کنید.

تفاوت در PMIC

یکی از مهم‌ترین ویژگی‌ها در مقایسه رم DDR5 و DDR4، PMIC یا مدار مجتمع مدیریت توان است. در رم DDR4، مدیریت توان توسط مادربرد انجام می‌شود و تمامی مدارهای مربوط به انتقال توان روی مادربرد قرار دارند. در مقابل، در رم DDR5، مدار PMIC روی ماژول رم قرار دارد که منجر به بهبود قابل توجهی در بازدهی مصرف انرژی می‌شود.

بررسی پهنای باند حافظه در مقایسه رم DDR5 با رم DDR4

پهنای باند حافظه یکی دیگر از عوامل کلیدی در مقایسه DDR5 و DDR4 است. این فاکتور به‌طور مستقیم با سرعت رم ارتباط دارد. حداکثر پهنای باند در ماژول‌های DDR4 برابر با ۴.۸ گیگابیت بر ثانیه است، در حالی که این مقدار در DDR5 به ۸.۴ گیگابیت بر ثانیه می‌رسد که تفاوت قابل توجهی به شمار می‌رود.

توان گیمینگ سیستم به خاطر تفاوت رم DDR4 و DDR5

طبیعتاً رم DDR5 با سرعت بیشتری داده‌ها را در سیستم جابه‌جا می‌کند. این نوع رم به عملکرد بهتر کارت گرافیک در زمان بازی کمک می‌کند و تجربه گیمینگ را با سرعت بالاتری ارائه می‌دهد. بنابراین، گیمرهایی که از رم DDR5 استفاده می‌کنند، سرعت بیشتری نسبت به کاربران DDR4 خواهند داشت.

مقایسه سرعت رم‌ها

فرکانس رم، که بر حسب هرتز اندازه‌گیری می‌شود، یکی از مهم‌ترین عوامل تعیین‌کننده سرعت رم است. هر چه فرکانس رم بالاتر باشد، سرعت آن نیز بیشتر است. به همین دلیل طبیعی است که رم DDR5 فرکانس بالاتری نسبت به DDR4 داشته باشد. فرکانس کاری رم DDR4 برابر با ۳۶۰۰ مگاهرتز است، در حالی که این میزان برای رم DDR5 برابر با ۸۴۰۰ مگاهرتز می‌باشد و به این ترتیب می‌تواند تا ۸۴ میلیارد سیکل داده را در ثانیه جابه‌جا کند.

تفاوت ولتاژ

کاهش مصرف انرژی از مزایای بارز رم‌های نسل جدیدتر نسبت به رم‌های قدیمی‌تر است. در مقایسه DDR4 با DDR5 مشخص شده که ولتاژ رم DDR4 حدود ۱.۲ تا ۱.۳ ولت است، در حالی که ولتاژ رم DDR5 به ۱.۱ ولت کاهش یافته است. این کاهش ولتاژ به معنای بهبود ۲۰ درصدی در مصرف انرژی است، بنابراین مزایای استفاده از رم DDR5 در بلندمدت بسیار بیشتر از DDR4 است. با این حال، خرید کامپیوتر با رم DDR4 به هیچ عنوان انتخاب اشتباهی نیست.

مقایسه در ظرفیت

ظرفیت رم DDR5 به ۵۱۲ گیگابایت می‌رسد، در حالی که حداکثر ظرفیت رم DDR4 برابر با ۳۲ گیگابایت است. اگرچه امکان ارتقا رم DDR4 وجود دارد، اما به‌طور کلی DDR5 ظرفیت بیشتری را ارائه می‌دهد.

جمع‌بندی؛ آیا وقت آن رسیده که رم DDR4 را به DDR5 ارتقا دهم؟

برای پاسخ به این سوال می‌توان گفت: اگر هنگام کار با سیستم احساس می‌کنید که به سرعت بالاتری نیاز دارید و سیستم شما قابلیت تعویض رم را دارد، می‌توانید با تعویض DDR4 به DDR5، عملکرد بهتری از سیستم خود بگیرید. اما اگر واقعاً نیازی به افزایش سرعت حس نمی‌کنید، خرید رم DDR5 ضروری نیست و بهتر است به استفاده از سیستم خود ادامه دهید.